Yüksek konsantrasyonda, endüstriyel prosesler, gübre üretimi, metal işleme, petrokimya ve laboratuvar uygulamaları için temel kimyasal. CAS No: 7664-93-9
Sülfürik Asit (CAS No: 7664-93-9), dünyada en çok üretilen kimyasallardan biridir ve modern endüstrinin temel taşlarından biri olarak kabul edilir. Renksiz, yağ kıvamında, suda yüksek oranda çözünen ve aşındırıcı bir sıvıdır.
Endüstriyel dereceli sülfürik asit genellikle %98-99 saflıkta sunulur. Suyla karıştırıldığında büyük miktarda ısı açığa çıkarır. Kimyasal formülü H₂SO₄ olup, güçlü bir mineral asittir ve çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılır.
Sülfürik Asit, çok çeşitli endüstriyel ve ticari uygulamalarda kullanılan çok yönlü bir kimyasaldır:
Fosfat kayalarının işlenmesinde ve süperfosfat, amonyum sülfat gibi gübrelerin üretiminde kullanılır. Dünya sülfürik asit üretiminin yaklaşık %60'ı gübre endüstrisinde tüketilir.
Diğer asitlerin (hidroklorik asit, nitrik asit, fosforik asit) üretiminde, organik sentezlerde ve petrol rafinasyonunda katalizör olarak kullanılır.
Bakır, çinko, uranyum ve vanadyum gibi metallerin cevherlerinden çıkarılmasında, metal yüzeylerin temizlenmesinde ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır.
Ham petrolün rafinasyonunda, alkilasyon işlemlerinde ve yağların sülfonasyonunda kullanılır. Ayrıca benzin ve diğer petrol ürünlerinin saflaştırılmasında kullanılır.
Kurşun-asit akülerde elektrolit olarak kullanılır. Akü asidi genellikle %30-35 sülfürik asit çözeltisidir.
Kağıt hamurunun hazırlanmasında ve kağıt beyazlatma işlemlerinde kullanılır. Ayrıca kağıt yapımında kullanılan kimyasalların üretiminde rol oynar.
Atık su arıtma tesislerinde pH düzenleyici olarak ve bazı kirleticilerin giderilmesinde kullanılır.
Titanyum dioksit gibi pigmentlerin üretiminde ve bazı boyaların formülasyonlarında kullanılır.
Nitrik asit ile birlikte nitrogliserin, TNT ve diğer patlayıcıların üretiminde kullanılır.
Lif üretiminde, özellikle rejenere selüloz lifleri (viskon) yapımında kullanılır.
Analitik kimyada, pH ayarlamada ve çeşitli kimyasal analizlerde kullanılır.
Deterjan üretimi, ilaç endüstrisi, yangın söndürme sistemleri, soğutma sıvıları ve deri işlemede kullanılır.
| Özellik | Değer | Birim | Test Metodu |
|---|---|---|---|
| Kimyasal Formül | H₂SO₄ | - | - |
| CAS Numarası | 7664-93-9 | - | - |
| EC No | 231-639-5 | - | - |
| Moleküler Ağırlık | 98.08 | g/mol | - |
| Görünüm | Renksiz, yağ kıvamında sıvı | - | Görsel |
| Koku | Kokusuz | - | - |
| Yoğunluk (20°C) | 1.84 | g/cm³ | ASTM D4052 |
| Kaynama Noktası | 337 | °C | ASTM D1120 |
| Erime Noktası | 10 | °C | ASTM D1015 |
| Konsantrasyon | 96-98 | % | ASTM E1226 |
| pH Değeri (0.1M sol.) | 1.0 | - | ASTM E70 |
| Saflık | ≥%96 | % | ASTM E200 |
| Kükürt Dioksit İçeriği | ≤0.01 | % | ASTM D854 |
| Demir (Fe) İçeriği | ≤0.005 | % | ASTM D1068 |
| Kurşun (Pb) İçeriği | ≤0.005 | % | ASTM D3559 |
| Arsenik (As) İçeriği | ≤0.0001 | % | ASTM D2972 |
Aşındırıcı Toksik Oksitleyici
Sülfürik asit sucul ortamlarda yüksek toksisite gösterir. Yüksek asitlik seviyeleri sucul yaşamı öldürebilir ve ekosistemleri bozabilir. Toprak mikroorganizmaları üzerinde zararlı etkileri vardır.
Sülfürik asit, üretim hacmi ve endüstriyel uygulamalardaki yaygın kullanımı nedeniyle bu şekilde adlandırılır. Modern endüstrinin temel kimyasallarından biridir ve bir ülkenin endüstriyel gelişmişliğinin göstergesi olarak kabul edilir. Gübre üretiminden metal işlemeye, petrol rafinasyonundan atık su arıtmaya kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır.
Her ikisi de güçlü asitler olmasına rağmen, sülfürik asit daha yoğun, yağlı bir sıvıdır ve suyla karıştırıldığında büyük miktarda ısı açığa çıkarır. Hidroklorik asit ise daha uçucudur ve keskin bir kokuya sahiptir. Sülfürik asit dehidrasyon ajanı olarak kullanılabilirken, hidroklorik asit bu özelliğe sahip değildir. Endüstriyel uygulamaları da farklılık gösterir.
Hemen bol su ile en az 15 dakika yıkayın. Kirlenen giysileri derhal çıkarın. Nötralize etmeye çalışmayın (baz uygulamayın). Tıbbi yardım alın. Hafif yanıklar bile ciddi doku hasarına neden olabilir. Göz temasında ise gözleri en az 15 dakika bol su ile yıkayın ve acilen tıbbi yardım alın.
Asiti daima suya ekleyin, asla suyu aside eklemeyin ("Aşağıya Asit" kuralını unutmayın). Yavaş yavaş ve karıştırarak ekleyin. Cam veya polietilen kaplar kullanın. Seyreltme sırasında açığa çıkan ısı nedeniyle dikkatli olun. Seyreltme işlemini iyi havalandırılan bir alanda yapın ve uygun koruyucu ekipman kullanın.
Yüksek konsantrasyondaki sülfürik asit (%93 üzeri) pasifleştirici bir etki göstererek demir ve çelik yüzeylerde koruyucu bir sülfat tabakası oluşturur. Bu nedenle konsantre sülfürik asit çelik tanklarda saklanabilir. Ancak seyreltik asitler metal için oldukça koroziftir ve uygun malzemelerde saklanmalıdır.