Metil Etil Keton (MEK)

Genel Bakış

Metil etil keton (MEK, CAS No: 78-93-3), 2-butanon olarak da bilinen, renksiz, uçucu ve yanıcı bir sıvıdır. Keskin, tatlımsı bir kokuya sahip olan bu organik bileşik, keton ailesinin önemli bir üyesidir. Endüstride yaygın olarak kullanılan güçlü bir çözücüdür.

MEK, suda orta derecede çözünür ve çoğu organik çözücü ile her oranda karışabilir. Yüksek çözücü gücü ve orta buharlaşma hızı nedeniyle özellikle boya, kaplama ve yapıştırıcı endüstrilerinde tercih edilir. Plastik, reçine ve selüloz bazlı ürünler için mükemmel bir çözücüdür.

Kullanım Alanları

Metil etil ketonun çok çeşitli endüstriyel ve tüketici uygulamaları bulunmaktadır:

Teknik Özellikler

Güvenlik Bilgileri

Tehlike Sembolleri ve İfadeler

Alevlenebilir Göz ve cilt tahrişi Merkezi sinir sistemi etkisi

Kişisel Koruyucu Ekipman (PPE)

• Kimyasala dayanıklı eldivenler (nitril veya neopren)
• Kimyasal gözlük veya yüz siperi
• Organik buhar filtresi ile donatılmış solunum koruması
• Kimyasala dayanıklı önlük veya iş elbisesi
• Uygun havalandırma veya lokal egzoz sistemi

Depolama Koşulları

• Serin, iyi havalandırılan, alev almaz bir yerde saklayın
• Ateş ve kıvılcım kaynaklarından uzak tutun
• Orijinal kapalı kaplarda, güneş ışığından korunarak saklayın
• Oksitleyici maddelerden ayrı depolayın
• Depolama sıcaklığı: 15-25°C arası

Yangınla Mücadele

• Uygun söndürücüler: Kuru kimyasal, CO₂, alkole dayanıklı köpük
• Su jeti kullanmayın - yangını yayabilir
• Eğitimli personel tarafından uygun solunum koruması ile müdahale edin
• Küçük yangınlarda kuru kimyasal veya CO₂ kullanın
• Büyük yangınlarda su spreyi ile soğutma yapılabilir

Taşıma ve Depolama

Taşıma

• Taşıma sırasında kapların sıkıca kapalı olduğundan emin olun
• Statik elektrik birikimini önlemek için topraklama yapın
• Taşıma araçlarında uygun havalandırma sağlayın
• Taşıma sırasında yemek, içmek veya sigara içmekten kaçının
• Taşıma kaplarında "Yüksek Derecede Yanıcı Sıvı" etiketi bulundurun

Depolama

• Paslanmaz çelik, polietilen veya cam kaplarda saklayın
• Plastik kaplar için polietilen veya teflon tercih edin
• Depolama alanında "Yanıcı Sıvı" işaretleri bulundurun
• Depolama tanklarında uygun nefes alma ventilleri kullanın
• Büyük miktarlarda depolarken patlamaya dayanıklı elektrik sistemleri kullanın
• Depolama alanlarında sigara içilmesini yasaklayın

Dökülme Durumunda Alınacak Önlemler

• Tüm ateş kaynaklarını uzaklaştırın
• Uygun solunum koruması kullanın
• Kum, kimyasal sünger veya diğer emici malzemelerle döküntüyü emdirin
• Emilen malzemeyi uygun şekilde bertaraf edin
• Dökülen alanı bol su ve deterjanla yıkayın
• Büyük döküntüler için profesyonel temizlik hizmeti alın

Düzenleyici Bilgiler

GHS Sınıflandırması

• Alevlenebilir Sıvı Kategori 2
• Cilt Tahrişi Kategori 2
• Göz Tahrişi Kategori 2A
• Spesifik Hedef Organ Toksisitesi (Tek Maruz Kalma) Kategori 3
• Solunum Yolu Tahrişi

Önemli Düzenlemeler

• REACH: Kayıtlı
• CLP: Uyumlu
• OSHA: Tehlike iletişim standardına tabi
• NFPA 704: Sağlık 1, Yanıcılık 3, Reaktivite 0
• EPA: VOC olarak sınıflandırılmıştır

Uluslararası Mevzuat

• Avrupa Birliği: 2008/58/EC sayılı direktife tabi
• ABD: EPA VOC düzenlemelerine tabi
• Çin: IECSC listesinde mevcuttur
• Japonya: ISHL listesinde mevcuttur
• Küresel: Montreal Protokolü'ne tabi değildir

Çevresel Bilgiler

Çevresel Etki

Metil etil keton atmosferde fotokimyasal reaksiyonlarla hızlı parçalanır (yarı ömür 1-3 gün). Su kaynaklarına karışması durumunda, sucul organizmalar için orta derecede toksiktir. Biyolojik olarak bozunabilir özelliktedir ve çevrede uzun süre kalıcı değildir.

Biyolojik Parçalanma

• Hava: Fotokimyasal reaksiyonlarla 1-3 günlük yarı ömür
• Su: Mikrobiyal aktivite ile 5-28 gün içinde parçalanır
• Toprak: Mikrobiyal aktivite ile hızlı parçalanma
• Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOD): 1.8-2.0 g O₂/g MEK

Atık Yönetimi

• Tehlikeli atık olarak sınıflandırılmıştır
• Küçük miktarlar lisanslı tesislerde buharlaştırılabilir
• Büyük miktarlar lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde yakılmalıdır
• Yerel düzenlemelere uygun şekilde bertaraf edin
• Atık suya karışmasını önleyin

Sık Sorulan Sorular

Metil etil keton nasıl üretilir?

MEK başlıca sekonder bütanolün dehidrojenasyonu ile üretilir. Diğer bir yöntem ise n-bütanın katalitik oksidasyonudur. Endüstriyel ölçekte sürekli distilasyon prosesleri kullanılır ve yıllık küresel üretim 1 milyon tondan fazladır.

Metil etil keton ile aseton arasındaki fark nedir?

MEK (C4H8O) asetona (C3H6O) göre daha uzun bir alkil zincirine sahiptir ve daha yüksek kaynama noktasına sahiptir. MEK daha güçlü bir çözücüdür ve daha yavaş buharlaşır. Toksisite açısından MEK biraz daha yüksek risk taşır.

Metil etil keton plastiklere zarar verir mi?

MEK polistiren, PVC ve bazı diğer plastikleri çözebilir veya deforme edebilir. Polietilen ve polipropilen kısa süreli temaslara dayanıklıdır ancak uzun süreli temaslardan kaçınılmalıdır.

Metil etil ketonun raf ömrü nedir?

Uygun şekilde kapalı kaplarda saklandığında MEK'in raf ömrü yaklaşık 2 yıldır. Su emilimini önlemek için sıkıca kapatılmalı ve nemden korunmalıdır. Uzun süreli depolamadan önce stabilite testi önerilir.

MEK ciltle temas ettiğinde ne yapmalıyım?

Kontamine giysileri hemen çıkarın ve bol su ve sabunla yıkayın. Uzun süreli temas ciltte kuruluğa ve tahrişe neden olabilir. Tahriş devam ederse tıbbi yardım alın. Göz teması durumunda en az 15 dakika bol su ile yıkayın ve göz doktoruna başvurun.