İzopropil Alkol (Isopropanol)

Genel Bakış

İzopropil alkol (CAS No: 67-63-0), izopropanol veya IPA olarak da bilinen, renksiz, yanıcı bir sıvıdır. Keskin bir kokuya sahip olan bu organik bileşik, alkol ailesinin ikinci en basit üyesidir. Endüstriyel ve tıbbi uygulamalarda yaygın olarak kullanılan çok yönlü bir çözücüdür.

İzopropil alkol, su, etanol ve eter gibi birçok organik çözücü ile karışabilir. Bu özelliği onu dezenfektanlar, temizlik ürünleri ve elektronik endüstrisinde vazgeçilmez kılar. Ayrıca düşük toksisitesi nedeniyle birçok uygulamada tercih edilir.

Kullanım Alanları

İzopropil alkolün çok çeşitli endüstriyel, tıbbi ve tüketici uygulamaları bulunmaktadır:

Teknik Özellikler

Güvenlik Bilgileri

Tehlike Sembolleri ve İfadeler

Alevlenebilir Göz ve cilt tahrişi Uyuşturucu etki

Kişisel Koruyucu Ekipman (PPE)

• Kimyasala dayanıklı eldivenler (nitril veya neopren)
• Koruyucu gözlük veya yüz siperi
• Uygun havalandırma veya buhar konsantrasyonu yüksekse solunum koruması
• Kimyasala dayanıklı önlük veya iş elbisesi

Depolama Koşulları

• Serin, iyi havalandırılan bir yerde saklayın
• Ateş ve kıvılcım kaynaklarından uzak tutun
• Orijinal kapalı kaplarda, güneş ışığından korunarak saklayın
• Oksitleyici maddelerden ayrı depolayın
• Depolama sıcaklığı: 15-25°C arası

Yangınla Mücadele

• Uygun söndürücüler: Kuru kimyasal, CO₂, köpük veya su sisi
• Su jeti kullanmayın - yangını yayabilir
• Eğitimli personel tarafından uygun solunum koruması ile müdahale edin
• Küçük yangınlarda kuru kimyasal veya CO₂ kullanın

Taşıma ve Depolama

Taşıma

• Taşıma sırasında kapların sıkıca kapalı olduğundan emin olun
• Statik elektrik birikimini önlemek için topraklama yapın
• Taşıma araçlarında uygun havalandırma sağlayın
• Taşıma sırasında yemek, içmek veya sigara içmekten kaçının
• Taşıma kaplarında "Yanıcı Sıvı" etiketi bulundurun

Depolama

• Paslanmaz çelik, polietilen veya cam kaplarda saklayın
• Plastik kaplar için polietilen veya teflon tercih edin
• Depolama alanında "Yanıcı Sıvı" işaretleri bulundurun
• Depolama tanklarında uygun nefes alma ventilleri kullanın
• Büyük miktarlarda depolarken patlamaya dayanıklı elektrik sistemleri kullanın

Dökülme Durumunda Alınacak Önlemler

• Tüm ateş kaynaklarını uzaklaştırın
• Uygun solunum koruması kullanın
• Kum, kimyasal sünger veya diğer emici malzemelerle döküntüyü emdirin
• Emilen malzemeyi uygun şekilde bertaraf edin
• Dökülen alanı bol su ve deterjanla yıkayın

Düzenleyici Bilgiler

GHS Sınıflandırması

• Alevlenebilir Sıvı Kategori 2
• Cilt Tahrişi Kategori 2
• Göz Tahrişi Kategori 2A
• Spesifik Hedef Organ Toksisitesi (Tek Maruz Kalma) Kategori 3

Önemli Düzenlemeler

• REACH: Kayıtlı
• CLP: Uyumlu
• OSHA: Tehlike iletişim standardına tabi
• NFPA 704: Sağlık 1, Yanıcılık 3, Reaktivite 0

Uluslararası Mevzuat

• Avrupa Birliği: 2008/58/EC sayılı direktife tabi
• ABD: FDA tarafından gıda teması onaylı
• Çin: IECSC listesinde mevcuttur
• Japonya: ISHL listesinde mevcuttur

Çevresel Bilgiler

Çevresel Etki

İzopropil alkol doğada orta derecede hızlı parçalanır ve biyolojik olarak bozunur. Su kaynaklarına karışması durumunda, sucul organizmalar için orta derecede toksiktir. Buharlaşma oranı yüksek olduğundan sucul ortamlarda kalıcılık göstermez.

Biyolojik Parçalanma

• Hava: Fotokimyasal reaksiyonlarla 3-10 günlük yarı ömür
• Su: Mikrobiyal aktivite ile 1-7 gün içinde parçalanır
• Toprak: Mikrobiyal aktivite ile hızlı parçalanma

Atık Yönetimi

• Tehlikeli atık olarak sınıflandırılmamıştır
• Küçük miktarlar iyi havalandırılan alanlarda buharlaştırılabilir
• Büyük miktarlar lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde yakılmalıdır
• Yerel düzenlemelere uygun şekilde bertaraf edin

Sık Sorulan Sorular

İzopropil alkol nasıl üretilir?

İzopropil alkol başlıca iki yöntemle üretilir: Propilenin doğrudan hidrasyonu (su eklenmesi) veya propilenin sülfürik asit ile indirekt hidrasyonu. Endüstriyel ölçekte genellikle doğrudan hidrasyon yöntemi tercih edilir.

İzopropil alkol ile etil alkol arasındaki fark nedir?

İzopropil alkol (C3H8O) ikincil bir alkolken, etil alkol (C2H5OH) birincil bir alkoldür. İzopropil alkol etil alkole göre daha güçlü bir çözücüdür ancak içilmemelidir. Dezenfeksiyon için %70 izopropil alkol, %70 etil alkolden daha etkilidir.

İzopropil alkol plastiklere zarar verir mi?

İzopropil alkol çoğu plastik için güvenlidir, ancak polistiren, polikarbonat ve akrilik gibi bazı plastikleri bulandırabilir veya çözebilir. Polietilen ve polipropilen gibi plastikler genellikle dayanıklıdır.

İzopropil alkolün raf ömrü nedir?

Uygun şekilde kapalı kaplarda saklandığında izopropil alkolün belirgin bir raf ömrü sınırı yoktur. Ancak açık kaplarda su emilimi nedeniyle konsantrasyonu zamanla azalabilir.

İzopropil alkol ciltle temas ettiğinde ne yapmalıyım?

Bol su ve sabunla yıkayın. Uzun süreli temas ciltte kuruluğa neden olabilir, nemlendirici kullanmak faydalı olabilir. Tahriş devam ederse tıbbi yardım alın.