Butil Asetat (Butyl Acetate)

Genel Bakış

Butil asetat (CAS No: 123-86-4), n-butil asetat olarak da bilinen, renksiz, yanıcı bir sıvıdır. Meyvemsi bir kokuya sahip olan bu organik bileşik, ester ailesinin önemli bir üyesidir. Boya, kaplama ve yapıştırıcı endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan çok yönlü bir çözücüdür.

Butil asetat, çoğu organik çözücü ile karışabilir ancak suda sınırlı çözünürlüğe sahiptir. Bu özelliği onu boya ve kaplama formülasyonlarında vazgeçilmez kılar. Yavaş buharlaşma hızı ve iyi çözücü özellikleri nedeniyle özellikle otomotiv ve mobilya endüstrilerinde tercih edilir.

Kullanım Alanları

Butil asetatın çok çeşitli endüstriyel ve tüketici uygulamaları bulunmaktadır:

Teknik Özellikler

Güvenlik Bilgileri

Tehlike Sembolleri ve İfadeler

Alevlenebilir Göz ve cilt tahrişi Uyuşturucu etki

Kişisel Koruyucu Ekipman (PPE)

• Kimyasala dayanıklı eldivenler (nitril veya neopren)
• Koruyucu gözlük veya yüz siperi
• Uygun havalandırma veya buhar konsantrasyonu yüksekse organik buhar filtresi
• Kimyasala dayanıklı önlük veya iş elbisesi

Depolama Koşulları

• Serin, iyi havalandırılan bir yerde saklayın
• Ateş ve kıvılcım kaynaklarından uzak tutun
• Orijinal kapalı kaplarda, güneş ışığından korunarak saklayın
• Oksitleyici maddelerden ayrı depolayın
• Depolama sıcaklığı: 15-25°C arası

Yangınla Mücadele

• Uygun söndürücüler: Kuru kimyasal, CO₂, köpük veya alkole dayanıklı köpük
• Su jeti kullanmayın - yangını yayabilir
• Eğitimli personel tarafından uygun solunum koruması ile müdahale edin
• Küçük yangınlarda kuru kimyasal veya CO₂ kullanın

Taşıma ve Depolama

Taşıma

• Taşıma sırasında kapların sıkıca kapalı olduğundan emin olun
• Statik elektrik birikimini önlemek için topraklama yapın
• Taşıma araçlarında uygun havalandırma sağlayın
• Taşıma sırasında yemek, içmek veya sigara içmekten kaçının
• Taşıma kaplarında "Yanıcı Sıvı" etiketi bulundurun

Depolama

• Paslanmaz çelik, polietilen veya cam kaplarda saklayın
• Plastik kaplar için polietilen veya teflon tercih edin
• Depolama alanında "Yanıcı Sıvı" işaretleri bulundurun
• Depolama tanklarında uygun nefes alma ventilleri kullanın
• Büyük miktarlarda depolarken patlamaya dayanıklı elektrik sistemleri kullanın

Dökülme Durumunda Alınacak Önlemler

• Tüm ateş kaynaklarını uzaklaştırın
• Uygun solunum koruması kullanın
• Kum, kimyasal sünger veya diğer emici malzemelerle döküntüyü emdirin
• Emilen malzemeyi uygun şekilde bertaraf edin
• Dökülen alanı bol su ve deterjanla yıkayın

Düzenleyici Bilgiler

GHS Sınıflandırması

• Alevlenebilir Sıvı Kategori 2
• Cilt Tahrişi Kategori 2
• Göz Tahrişi Kategori 2A
• Spesifik Hedef Organ Toksisitesi (Tek Maruz Kalma) Kategori 3

Önemli Düzenlemeler

• REACH: Kayıtlı
• CLP: Uyumlu
• OSHA: Tehlike iletişim standardına tabi
• NFPA 704: Sağlık 1, Yanıcılık 3, Reaktivite 0

Uluslararası Mevzuat

• Avrupa Birliği: 2008/58/EC sayılı direktife tabi
• ABD: FDA tarafından gıda teması onaylı (sınırlı kullanım)
• Çin: IECSC listesinde mevcuttur
• Japonya: ISHL listesinde mevcuttur

Çevresel Bilgiler

Çevresel Etki

Butil asetat atmosferde fotokimyasal reaksiyonlarla hızlı parçalanır. Su kaynaklarına karışması durumunda, sucul organizmalar için orta derecede toksiktir. Biyolojik olarak bozunabilir özelliktedir ve çevrede uzun süre kalıcı değildir.

Biyolojik Parçalanma

• Hava: Fotokimyasal reaksiyonlarla 2-5 günlük yarı ömür
• Su: Mikrobiyal aktivite ile 5-20 gün içinde parçalanır
• Toprak: Mikrobiyal aktivite ile orta hızda parçalanma

Atık Yönetimi

• Tehlikeli atık olarak sınıflandırılmıştır
• Küçük miktarlar lisanslı tesislerde buharlaştırılabilir
• Büyük miktarlar lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde yakılmalıdır
• Yerel düzenlemelere uygun şekilde bertaraf edin

Sık Sorulan Sorular

Butil asetat nasıl üretilir?

Butil asetat başlıca asetik asit ve n-bütanolün esterleşme reaksiyonu ile üretilir. Reaksiyon genellikle sülfürik asit katalizörlüğünde gerçekleştirilir. Endüstriyel ölçekte sürekli distilasyon prosesleri kullanılır.

Butil asetat ile etil asetat arasındaki fark nedir?

Butil asetat (C6H12O2) daha uzun bir alkil zincirine sahiptir ve etil asetata (C4H8O2) göre daha yavaş buharlaşır. Butil asetat daha yüksek kaynama noktasına sahiptir ve boya formülasyonlarında daha uzun açık kalma süresi sağlar.

Butil asetat plastiklere zarar verir mi?

Butil asetat polistiren, PVC ve bazı diğer plastikleri çözebilir veya deforme edebilir. Polietilen ve polipropilen genellikle dayanıklıdır ancak uzun süreli temaslardan kaçınılmalıdır.

Butil asetatın raf ömrü nedir?

Uygun şekilde kapalı kaplarda saklandığında butil asetatın raf ömrü yaklaşık 2 yıldır. Su emilimini önlemek için sıkıca kapatılmalı ve nemden korunmalıdır.

Butil asetat ciltle temas ettiğinde ne yapmalıyım?

Bol su ve sabunla yıkayın. Uzun süreli temas ciltte kuruluğa ve tahrişe neden olabilir. Tahriş devam ederse tıbbi yardım alın.