Tarım, gıda koruyucu, diş macunu ve pyroteknik uygulamalar için çok yönlü inorganik bileşik
Potasyum Nitrat (KNO₃, CAS No: 7757-79-1), hem tarım hem de endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak kullanılan bir inorganik tuzdur. Beyaz kristal toz veya granül formunda bulunur ve suda yüksek çözünürlüğe sahiptir.
Potasyum ve nitrat iyonlarının kombinasyonu sayesinde bitkiler için mükemmel bir besin kaynağıdır. Aynı zamanda oksitleyici özellikleri nedeniyle pyroteknik, gıda koruyucu ve diş macunu gibi çeşitli endüstrilerde kullanılır. Yüksek saflıkta (%99.9) ve teknik sınıf olarak temin edilebilir.
Potasyum Nitrat'ın çok çeşitli endüstriyel, tarımsal ve tüketici ürünlerinde kullanımı bulunmaktadır:
Bitkiler için temel besin kaynağıdır. Hem potasyum hem de nitrat formunda azot sağlar. Özellikle meyve ağaçları, sebzeler ve süs bitkilerinde kullanılır.
Et ürünlerinde koruyucu olarak kullanılır. Özellikle sucuk, salam gibi işlenmiş et ürünlerinde mikrobiyal gelişimi önler ve renk stabilitesini sağlar.
Diş hassasiyetini azaltmak için kullanılır. Dentin tübüllerini bloke ederek sıcak/soğuk hassasiyetini giderir.
Havai fişek, barut ve diğer patlayıcı maddelerde oksitleyici ajan olarak kullanılır. Dumansız barut üretiminde önemli bir bileşendir.
Metal yüzeylerin temizlenmesi ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır. Ayrıca metal kaplama banyolarında katkı maddesi olarak kullanılır.
Güneş enerjisi depolama sistemlerinde ısı transfer akışkanı olarak kullanılır. Yüksek erime ısısı ve termal stabilite sunar.
| Özellik | Değer | Birim | Test Metodu |
|---|---|---|---|
| Kimyasal Adı | Potasyum Nitrat | - | - |
| Diğer Adlar | Saltpeter, Nitre, E252 | - | - |
| CAS Numarası | 7757-79-1 | - | - |
| EC No | 231-818-8 | - | - |
| Formül | KNO₃ | - | - |
| Görünüm | Beyaz kristal toz veya granül | - | Görsel |
| Koku | Kokusuz | - | - |
| Saflık | ≥99.9 | % | ICP |
| Nem İçeriği | ≤0.1 | % | Karl Fischer |
| Yoğunluk | 2.11 | g/cm³ | ASTM D854 |
| Erime Noktası | 334 | °C | ASTM D1519 |
| Çözünürlük (20°C) | 316 | g/L | ASTM E1148 |
| pH Değeri (5% sol.) | 6.0-8.0 | - | ASTM E70 |
| Klorür İçeriği (Cl) | ≤10 | ppm | ASTM D512 |
| Ağır Metal İçeriği (Pb) | ≤5 | ppm | ICP-MS |
Oksitleyici Sağlık Tehlikesi Çevre Tehlikesi
Potasyum Nitrat, sucul ortamlarda yüksek konsantrasyonlarda zararlı olabilir. Aşırı nitrat yüklenmesi su kaynaklarında ötrofikasyona neden olabilir. Toprakta doğal olarak bulunur ve mikrobiyal aktivite ile parçalanabilir.
Potasyum Nitrat, bitkiler için iki temel besin maddesi (potasyum ve nitrat formunda azot) içerir. Bitkiler tarafından kolayca alınabilir, toprakta tuz birikimine neden olmaz ve pH'ı dengeler. Özellikle meyve kalitesini artırır ve bitkilerin hastalıklara karşı direncini yükseltir.
Evet, gıda sınıfı Potasyum Nitrat (E252) belirli limitler dahilinde güvenlidir. Özellikle işlenmiş et ürünlerinde koruyucu olarak kullanılır. FDA ve EFSA tarafından onaylanmıştır. Ancak aşırı tüketim sağlık riskleri oluşturabilir.
Kuru, serin ve iyi havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Nemden ve sudan korunmalıdır. Yanıcı maddelerden ve organik materyallerden uzak tutulmalıdır. Orijinal ambalajında, sıkıca kapalı olarak muhafaza edilmelidir.
Kirlenen giysileri hemen çıkarın ve cildi bol su ve sabunla en az 15 dakika yıkayın. Tahriş devam ederse tıbbi yardım alın. Göz temasında ise gözleri en az 15 dakika bol su ile yıkayın ve acilen tıbbi yardım alın.
Kullanım dozu bitki türüne, toprak yapısına ve iklim koşullarına göre değişir. Genel olarak 50-300 kg/ha arasında uygulanır. Serada yetiştiricilikte 0.5-2 g/L arasında sulama suyuna karıştırılabilir. Kesin dozaj için toprak analizi yapılmalıdır.